Ε4_Δεν υπάρχει μία μόνο ιστορία – γράψε τη δική σου

Ο ΕΟΦ προσκαλεί την ομάδα να παρακολουθήσει το ακόλουθο βίντεο (με κείμενο διαθέσιμο σε 49 γλώσσες):

https://www.ted.com/talks/chimamanda_adichie_the_danger_of_a_single_story/transcript

Ο κίνδυνος μίας μόνο ιστορίας | Chimamanda Ngozi Adichie

«Οι ζωές μας, οι κουλτούρες μας αποτελούν τη σύνθεση πολλών αλληλεπικαλυπτόμενων ιστοριών. Η μυθιστοριογράφος Chimamanda Adichie εξιστορεί το πώς βρήκε την αυθεντική φωνή της κουλτούρας της και μας προειδοποιεί ότι αν ακούμε μία μόνο ιστορία για ένα άτομο ή τη χώρα του, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος παρανόησής τους ».

Το βίντεο αυτό περιλαμβάνει μια αυτοβιογραφική ιστορία που επιλέχθηκε για να προκαλέσει συζήτηση γύρω από τα ζητηματα των πολιτισμικών καταβολών, της προσωπικής ταυτότητας και των προσωπικών φιλοδοξιών, τους τρόπους με τους οποίους κατασκευάστηκαν οι κοινωνικές αντιλήψεις και τα στερεότυπα καθώς, επίσης, και να θέσει υπό αμφισβήτηση την αυτοεκτίμηση και το ζήτημα της ταυτότητας. Η δραστηριότητα εστιάζει, κυρίως, στο πώς τα στερεότυπα επηρεάζουν την καθημερινότητά μας.   

Σημαντική Σημείωση: Το περιεχόμενο του βίντεο προϋποθέτει υψηλό επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας καθώς και κατανόηση κάποιων αφηρημένων εννοιών, σχετικών με τη δημιουργία της πολιτισμικής ταυτότητας. Συνεπώς, αξιοποιήστε ολόκληρο το βίντεο μόνο στην περίπτωση που ο εκπαιδευτής γνωρίζει την ομάδα και μπορεί να αποφασίσει εάν είναι κατάλληλο για αυτήν. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί απόσπασμά του ή κάποιες φράσεις από αυτό, με σκοπό τον αναστοχασμό και τη συζήτηση γύρω από την πολιτισμική και προσωπική ταυτότητα, ή μπορεί να επιλεχθεί κάποιο άλλο σχετικό βίντεο.

Μετά την προβολή, ο εκπαιδευτής ρωτά τους συμμετέχοντες για τα πρώτα τους συναισθήματα καθώς και για τις εντυπώσεις και τις σκέψεις που πιθανόν να τους δημιουργήθηκαν παρακολουθώντας το βίντεο.

Ο εκπαιδευτής έχει ετοιμάσει από πριν τρία φύλλα στον πίνακα παρουσίασεων με τους εξής τρεις τίτλους:

(i) Στερεοτυπικές αναπαραστάσεις ανθρώπων της κουλτούρας ή της χώρας μου,

(ii) Στερεοτυπικά σύμβολα της κουλτούρας ή της χώρας μου (π.χ. σημαία, εθνικό λουλούδι ή ζώο κ.λπ.),

(iii) Η προσωπική μου αναπαράσταση για την κουλτούρα, τη χώρα και το λαό μου.

Ξεκινώντας, κάθε συμμετέχοντας/συμμετέχουσα γράφει (και/ή σχεδιάζει) τις σκέψεις του/της σε ξεχωριστό χαρτί για κάθε φύλλο του πίνακα παρουσιάσεων . Μόλις τελειώσουν, παρουσιάζουν καθένα από αυτά και το κολλούν στο αντίστοιχο φύλλο παρουσίασης. Στόχος είναι να φανεί ότι μπορούμε όλοι εύκολα να εντοπίσουμε στερεότυπα, αλλά ότι αυτά φανερώνουν μόνο μέρος της σύνθετης πραγματικότητας. Η προσωπική και συλλογική ταυτότητα αποτελεί σύνθετο κατασκεύασμα και πάντα συνυπάρχουν περισσότερες από μία ιστορίες στην κατασκευή της ταυτότητας.

Ανάλογα με την ομάδα, θα προκύψουν διαφορετικές συζητήσεις ως προς τα στερεότυπα, τις θετικές και αρνητικές αφηγήσεις και τις προσωπικές και συλλογικές ταυτότητες. Σκοπός ειναι η συζήτηση να κατευθυνθεί στην αντίληψη της δημιουργίας στερεοτύπων από όλους και σε καθημερινή βάση, ότι αυτό επηρεάζει τόσο εμάς όσο και το περιβάλλον μας, αλλά και ότι μπορούμε να σταματήσουμε την παραγωγή μίας μόνο ιστορίας για εμάς ή τους άλλους, με το να μοιραζόμαστε προσωπικές και συλλογικές ιστορίες και να δείχνουμε ενδιαφέρον για τις λεπτομέρεις και την πολυπλοκότητά τους.

Ερωτήσεις που μπορούν να γίνουν, για να ξεκινήσει η συζήτηση, είναι οι εξής: Ποιες είναι οι επιπτώσεις που προκύπτουν, όταν εστιάζει κανείς μόνο στις στερεοτυπικές αναπαραστάσεις για ένα λαό ή μια κουλτούρα; Τι παραλείπεται; Πώς κάτι τέτοιο δημιουργει μία μόνο αφήγηση για λαούς, κουλτούρες ή χώρες;

Εάν ο χρόνος το επιτρέπει, μπορεί να υπάρξει και δεύτερος γύρος, όπου οι συμμετέχοντες θα μοιραστούν σκέψεις και εικόνες σχετικά με τη νέα χώρα διαμονής τους. Μόλις τα φύλλα των συμμετεχόντων παρουσιαστούν, μπορούν να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ των στερεοτύπων για τις χώρες καταγωγής τους και για τη νέα τους πατρίδα. Εντοπίζονται περισσότερες ή λιγότερες αρνητικές αντιλήψεις; Είναι ίδιες ή διαφορετικές; Η ομάδα μοιράζεται τις ίδιες στερεοτυπικές απόψεις για τη νέα πατρίδα;

Ολοκληρώνοτας το εργαστήρι:

Στο τέλος κάθε δραστηριότητας, αποτελεί καλή πρακτική να γίνεται ανακεφαλαίωση και να αξιολογείται το αν οι συμμετέχοντες ένιωσαν άνετα, έμειναν ικανοποιημένοι από τη διαδικασία και κατανόησαν τις ιδέες και τα μαθησιακά αποτελέσματα, όπως τέθηκαν στην αρχή της δραστηριότητας. Ειδικά σε δραστηριότητες όπως αυτή, η οποία εστιάζει στην ενδοσκόπηση και τον αναστοχασμό, η αξιολόγηση θα πρέπει να βοηθά στην καλλιέργεια αισθήματος επίτευξης του στόχου στους συμμετέχοντες και να αφήνει το περιθώριο να μοιραστούν τις απόψεις τους.

Για την αξιολόγηση, επιστρέψτε στα τρία φύλλα του πίνακα παρουσιάσεων και παρουσιάστε πώς συνδέονται μεταξύ τους. Εάν οι δραστηριότητες «προθέρμανσης» περιελάμβαναν την παρουσίαση κάποιου προσωπικού αντικειμένου, ρωτήστε εάν οι αντιλήψεις ως προς το εκάστοτε αντικείμενο έχουν αλλάξει μετά τη συζήτηση για τα στερεότυπα. Ολοκληρώνοντας, συζητήστε εάν οι απόψεις για τις στερεοτυπικές περιγραφές των χωρών, της κουλτούρας και των λαών που παρουσιάστηκαν από τους συμμετέχοντες, έχουν αλλάξει σε σχέση με την αρχή του εργαστηρίου.