Τύπος Δραστηριότητας:
x Καθοδήγηση
❑ Καθοδήγηση από Ομότιμους
❑ Εργαστήριο
Σχετικός πυλώνας: Γραφειοκρατία, νομοθεσία και δικτύωση
Σχετικές ικανότητες: Εγκάρσια Στοιχεία, Κοινωνική & Πολιτική Ικανότητα, Μαθαίνοντας να Μαθαίνετε, Αίσθηση Πρωτοβουλίας & Επιχειρηματικότητας
Διάρκεια: το ελάχιστο 4 ώρες (συνιστάται να διεξαχθεί τουλάχιστον σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους)
Υλικά και Πηγές: Φορητός υπολογιστής (λάπτοπ) με σύνδεση στο διαδίκτυο, εκτυπωτής, χαρτί Α4, τετράδιο, μαρκαδόροι, στυλό
Δραστηριότητα καθοδήγησης ενός προς έναν
Όπως οι προηγούμενες, αυτή η δραστηριότητα οργανώνεται σε δύο συνιστώσες: (i) Προώθηση αυτονομίας (δημιουργία και εφαρμογή αυτοματοποιημένης διαδρομής, εξερεύνηση εαυτού και ενεργή οικοδόμηση στρατηγικών ενδοπροσωπικής ενίσχυσης) και (ii) Βοήθεια στον καθοδηγούμενο να εντοπίσει ευκαιρίες, ενδιαφέροντα, προθυμία να ακολουθήσει μια προσωπική εποικοδομητική πορεία που αφορά τον τομέα της γραφειοκρατίας, νομοθεσίας και δικτύωσης.
Προτάσεις: Εάν κάποια από τις προηγούμενες συναντήσεις έχει διεξαχθεί, το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι υποχρεωτικό να διαβαστεί. Συνεχίστε με το επόμενο θέμα:
Λάβετε υπόψη ότι πρόκειται για συνάντηση καθοδήγησης – όχι για επιμορφωτική ή εκπαιδευτική δραστηριότητα ή για εργαστήριο! Ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) δεν είναι δάσκαλος/εκπαιδευτής/διοργανωτής, είναι ένα στοργικό άτομο με εμπειρία, το οποίο θα χτίσει μια σχέση με ένα άτομο με λιγότερη εμπειρία που οδηγεί στην παροχή υποστήριξης, φιλίας και εποικοδομητικού προτύπου συνεχώς για κάποια χρονική περίοδο. Ο ρόλος του Επαγγελματία Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) είναι να παρέχει στο νεαρό άτομο υποστήριξη, καθοδήγηση και βοήθεια. Ο επαγγελματίας φροντίδας για τα άτομα που πρόκειται να αποχωρίσουν από τα ιδρύματα, μέσω μιας σχέσης καθοδήγησης θα πρέπει να μπορεί να ακούει και να θέτει ερωτήσεις που θα δοκιμάζουν τον καθοδηγούμενο ώστε να εντοπίσει το σχέδιο δράσης σχετικά με την προσωπική του ανάπτυξη.
Η ευελιξία είναι προσόν! – Η συγκεκριμένη συνάντηση μπορεί να συνδυαστεί με διαφορετικές δραστηριότητες, ξεκινώντας με γνωριμία του ενός με τον άλλο και ανασκόπηση εαυτού, στην συνέχεια δημιουργία σχέσης έως το σημείο συζήτησης συγκεκριμένων θεμάτων.
- Ενίσχυση της ανάπτυξης μιας εποικοδομητικής σχέσης (ενίσχυση της αυτονομίας – υποστήριξη κατά την αυτοματοποίηση, διασφάλιση αποτελεσματικής βοήθειας σε δυσκολίες, απογοήτευση και/ή κατά την απουσία της, υποστήριξη για τις στρατηγικές ενδοπροσωπικής ενίσχυσης).
- Εντοπισμός ευκαιριών, ενδιαφερόντων, προθυμίας επιδίωξης μιας προσωπικής εποικοδομητικής πορείας που αφορά ειδικά τον τομέα της γραφειοκρατίας, νομοθεσίας και δικτύωσης.
Αποτελέσματα
- Ενίσχυση δεξιοτήτων αυτονομίας και στρατηγικών που αναπτύσσονται μέσω δραστηριοτήτων καθοδήγησης.
- Αύξηση της ικανότητας του καθοδηγούμενου για την οργάνωση της αίσθησης του εαυτού και της θετικής έκφρασης συναισθημάτων για τον εαυτό του/της, για καθοριστικά γεγονότα της ζωής και σημαντικά άτομα, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις προκλήσεις που μπορεί να δημιουργήσει η υγεία (σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές) κατά την ενηλικίωση και αποχώρηση από δομές παιδικής προστασίας (Αποχωρών εκ Φροντίδας).
- Ανάπτυξη της επίγνωσης του καθοδηγούμενου σχετικά με τις επιλογές του/της στη δημιουργία επαρκών στρατηγικών σε ό,τι αφορά την γραφειοκρατία, νομοθεσία και δικτύωση.
Παγκόσμιοι προβληματισμοί: Εάν κάποια από τις προηγούμενες συναντήσεις έχει διεξαχθεί, το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι υποχρεωτικό να διαβαστεί. Μεταβείτε στο τμήμα «Προκλήσεις».
Η διαδικασία καθοδήγησης μπορεί να είναι χρήσιμη για μια ευρεία γκάμα διαφορετικών καταστάσεων και για διαφορετικά στάδια της ζωής. Καθώς πρόκειται για ευέλικτη, προσωποκεντρική και εποικοδομητική διαδικασία, όπου απαιτείται ένας «έμπειρος και έμπιστος σύμβουλος» (σε αυτή την περίπτωση ένας ενήλικος), ο οποίος/η οποία θα μοιραστεί την εμπειρία και τη γνώση του/ της με έναν τρόπο που θα διευκολύνει την ανάπτυξη του καθοδηγούμενου,αφορά ιδίως παιδιά που είναι ενσωματωμένα στο κρατικό σύστημα φροντίδας. Μπορεί να αποτελέσει μια ενδιαφέρουσα ευκαιρία για τον καθοδηγούμενο να αποκτήσει μια θετική και εποικοδομητική επιρροή στη ζωή του, καθώς και να αναπτύξει μια σχέση που βασίζεται στην εμπιστοσύνη, στο να μοιράζεσαι, στον σεβασμό και στην φροντίδα.
Για να γίνει αυτό, ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) έχει απαιτητικό ρόλο, στον οποίο θα ζητηθεί:
- Ενεργή ακρόαση
- Παροχή διαφορετικών οπτικών (όχι μόνο αυτών του ΕΟΦ)
- Ενθάρρυνση της ενδοσκόπησης και της αυτοκριτικής
- Παροχή εποικοδομητικής κριτικής και αποδοχή του γεγονότος ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι να βλέπεις, να αισθάνεσαι και να υπάρχεις σε αυτόν τον κόσμο.
- Λήψη παρατηρήσεων (feedback) που βασίζονται σε γεγονότα.
- Υποβολή ερωτήσεων για την καλύτερη κατανόηση των καταστάσεων ή προβλημάτων.
- Τόσο ο ΕΟΦ, όσο και ο καθοδηγούμενος θα πρέπει να έχουν ανοιχτό μυαλό και θετικές προσεγγίσεις. Επομένως, ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) θα πρέπει να αποφύγει τις καθοδηγητικές ερωτήσεις και πάντα να έχει στον νου του ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται από τον καθοδηγούμενο.
- Παροχή πληροφοριών και γνώσεων, πληροφόρηση και ανταλλαγή (αν-)επίσημων δικτύων.
- Παροχή συμβουλών σχετικά με την εκπαιδευτική και/ή επαγγελματική ανάπτυξη, και/ή άλλων ζητημάτων που θεωρούνται σχετικά από τον καθοδηγούμενο.
- Εστίαση στην σχέση μέσω θετικών και εποικοδομητικών προσεγγίσεων – παροχή υποστήριξης και ενθάρρυνσης.
Σχετικά με τις βασικές δεξιότητες καθοδήγησης, τα παρακάτω αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία:
- Αυτογνωσία – υποδηλώνει καλή κατανόηση των δυνατών σημείων και των αναπτυξιακών αναγκών.
- Αξιοπιστία – σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο.
- Προσβασιμότητα – προθυμία και δέσμευση όσον αφορά τον χρόνο και τη διαθεσιμότητα για υποστήριξη και καθοδήγηση.
- Επικοινωνία – οι καλές δεξιότητες επικοινωνίας και η ικανότητα κατανόησης των ιδεών και συναισθημάτων των άλλων είναι απαραίτητη!
- Ικανότητα εμψύχωσης – ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) θα πρέπει να μπορούν να δημιουργούν ένα περιβάλλον μάθησης/ανταλλαγής, ασφαλές ώστε οι καθοδηγούμενοι να μοιραστούν ή να δοκιμάσουν διαφορετικά πράγματα.
- Δημιουργικότητα και Εφευρετικότητα – να είναι κάποιος ανοιχτός σε νέους τρόπους εκτέλεσης των πραγμάτων και διαφορετικούς τρόπους μάθησης/εργασίας.
- Κατανόηση – ικανότητα κατανόησης των καθοδηγούμενων.
- Αντίληψη – ικανότητα κατανόησης διαφορετικών οπτικών, προσεγγίσεων και πιθανών υποβάθρων των διαφορετικών καθοδηγούμενων.
-Η αυτοπεποίθηση και η αυτοαντίληψη μπορεί να είναι χαμηλή, γεγονός που μπορεί να έχει πιθανή αρνητική επιρροή στην πραγματοποίηση πρωτοβουλιών/ενεργειών σχετικά με την γραφειοκρατία, την νομοθεσία και τη δικτύωση. Η συζήτηση των δυσκολιών και των ευαίσθητων σημείων σε μια ιδιαίτερα αγχωτική περίοδο {Αποχωρών εκ Φροντίδας (ΑεΦ)} μπορεί να προκαλέσει την αύξηση αρνητικών συναισθημάτων, φόβων και ανησυχιών.
-Μερικά θέματα μπορεί να είναι αρκετά αφηρημένα/δύσκολα και να μοιάζουν άσχετα στον καθοδηγούμενο (π.χ. νομοθεσία σχετικά με τα δικαιώματα στέγασης). Παρακαλούμε εστιάστε στις οπτικές/διαστάσεις της γραφειοκρατίας, νομοθεσίας και δικτύωσης, οι οποίες εκλαμβάνονται ως σχετικές και ως προτεραιότητα για τον καθοδηγούμενο.
-Διατήρηση και συνεχής ενίσχυση μιας θετικής, εποικοδομητικής και γεμάτης εμπιστοσύνης σχέσης με τον καθοδηγούμενο (λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά χρειάζονται χρόνο και ευκαιρίες για να δεθούν και να αναπτύξουν από κοινού δραστηριότητες, καθώς και στιγμές αυτοπεποίθησης και ανταλλαγής, οι οποίες απαιτούν ευελιξία και υποστήριξη από τον καθοδηγητή).
-Ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) θα είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει επαρκώς την συναισθηματική πίεση και τις δυσκολίες/αμφιβολίες, ειδικά σχετικά με τη γραφειοκρατία, την νομοθεσία και τη δικτύωση.
-Ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) θα χρησιμοποιεί απλή γλώσσα (εάν απαιτούνται τεχνικές έννοιες θα επεξηγούνται μέσω πρακτικών παραδειγμάτων, αναλογιών και/ή προσωπικών εμπειριών) ώστε να διασφαλιστεί ότι ο καθοδηγούμενος κατανοεί σωστά όσα αναφέρονται.
-Ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) θα εστιάσει στη δημιουργία θετικής, εποικοδομητικής και με εμπιστοσύνη σχέσης με τον καθοδηγούμενο. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να έχει ανοιχτό μυαλό, ευέλικτη προσέγγιση και να διασφαλίζει ότι η διαδικασία καθοδήγησης γίνεται σύμφωνα με τις ανάγκες του καθοδηγούμενου, τα ενδιαφέροντά του, τις ικανότητες και προσδοκίες του. Αφήστε το παιδί να υποδείξει την στιγμή που θέλει να μοιραστεί πράγματα, αλλά και το μονοπάτι εξέλιξης της διαδικασίας καθοδήγησης. Σε αυτό μπορεί να περιλαμβάνονται τροποποιήσεις στους στόχους, στα περιεχόμενα, στις μεθοδολογίες και/ή στις δραστηριότητες κάθε συνάντησης, ώστε να ενισχυθεί η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα της καθοδήγησης. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η συγκεκριμένη οδηγία θα πρέπει να απορριφθεί – πάντοτε θα συνοδεύει κάθε μονοπάτι καθοδήγησης, ακόμα και αν εν τέλει το κάθε μονοπάτι είναι μοναδικό.
Κάθε μονοπάτι καθοδήγησης είναι μοναδικό και αυτό είναι που το κάνει πολύτιμο. Επομένως, δεν θα προταθούν δομημένες, υποχρεωτικές δραστηριότητες για τις 9 συναντήσεις της καθοδήγησης. Αντ’ αυτού προτείνουμε την παροχή προτάσεων για τον επαγγελματία φροντίδας για τα άτομα που πρόκειται να αποχωρίσουν από τα ιδρύματα και για τον καθοδηγούμενο τις οποίες θα πρέπει να σκεφτούν και να εφαρμόσουν, με την ευελιξία και την προσαρμογή που χρειάζεται.
Για αυτήν την συνάντηση, η πρόταση για τον Επαγγελματία Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) είναι να εστιάσει στην συζήτηση σχετικά με:
Μέρος Α
- Ανασκόπηση των εμπειριών από προηγούμενες συναντήσεις – σημαντικά θετικά στοιχεία, τι χρειάζεται αλλαγή/βελτίωση, συναισθηματική κατάσταση κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας των συναντήσεων.
- Βοήθεια για την ανάπτυξη ενός επιτεύξιμου σχεδίου δράσης και υποστήριξη της εφαρμογής του (σχετικά με τα ζητήματα που έχουν συζητηθεί έως τώρα): παροχή υποστήριξης για τον εντοπισμό των στόχων, επισήμανση των πρωτοβουλιών/δράσεων, καθορισμός σημαντικών βημάτων για την επίτευξη των στόχων, καθορισμός των στρατηγικών παρακολούθησης.
- Παροχή εποικοδομητικών παρατηρήσεων (feedback).
- Εντοπισμός δυνατών σημείων και επιτευγμάτων και διερεύνηση επιλογών.
- Εκπαίδευση σε συγκεκριμένους τομείς δυσκολίας/αναγκών, εάν χρειάζεται.
- Δημιουργία ευκαιριών για τους καθοδηγούμενους για την απόκτηση εμπειρίας.
Μέρος Β
- Γραφειοκρατία, νομοθεσία και δικτύωση
a. Τι σημαίνουν αυτές οι έννοιες για τον καθοδηγούμενο – σύμφωνα με αυτό:
i. Η επίδραση της γραφειοκρατίας στη ζωή μου
ii. Γιατί πρέπει να μπορώ να διαβάζω και να κατανοώ την νομοθεσία;
iii. Πώς να δημιουργήσω αποτελεσματικά (αν-)επίσημα δίκτυα.
A. Ενίσχυση της αυτονομίας
a. Παροχή στήριξης κατά την αυτοματοποίηση
b. Παροχή υποστήριξης σε δυσκολίες, απογοήτευση και/ή κατά την απουσία της
c. Υποστήριξη για τις στρατηγικές ενδοπροσωπικής ενίσχυσης
B. Γραφειοκρατία, νομοθεσία και δικτύωση
- Σύντομη από κοινού συζήτηση «Η επίδραση της γραφειοκρατίας στη ζωή μου».
Αιτιολόγηση: Είναι απαραίτητο ο καθοδηγούμενος να προβληματιστεί έντονα σχετικά με την αναγνώριση ότι η γραφειοκρατία αποτελεί μέρος της ζωής του και σύμφωνα με αυτό να αναπτύξει στρατηγικές για την αποτελεσματική διαχείρισή της. Για να επιτευχθεί αυτό, προτείνουμε μια συζήτηση πάνω στο θέμα, ακολουθούμενη από τον εντοπισμό των βασικών δεξιοτήτων που πρέπει να ενισχυθούν – πολλές από αυτές τις δεξιότητες ήδη αναπτύσσονται (π.χ. διαχείριση απογοήτευσης, εκ των προτέρων σχεδιασμός κτλ.) ώστε να μην χρειάζεται νέο σχέδιο δράσης. Ωστόσο, εάν εντοπιστούν νέες δεξιότητες και/ή υπάρχει ανάγκη για την ενίσχυση μερικών, προτείνουμε την προσαρμογή του υφιστάμενου σχεδίου δράσης. Μην ξεχνάτε την προώθηση των στρατηγικών διαχείρισης/ενδοπροσωπικής ενίσχυσης!
- «Γιατί πρέπει να μπορώ να διαβάζω και να κατανοώ την νομοθεσία»;
Αιτιολόγηση: η νομοθεσία αποτελεί τμήμα όλων των ενεργών πολιτών και ο καθοδηγούμενος δεν αποτελεί εξαίρεση. Για να τον βοηθήσετε να καταλάβει καλύτερα την σημασία της νομοθεσίας, προτείνουμε μια πρακτική δραστηριότητα: Ο καθοδηγούμενος και ο Επαγγελματίας Ολοκλήρωσης Φροντίδας (ΕΟΦ) επιλέγουν ένα θέμα για το οποίο ο καθοδηγούμενος πραγματικά ενδιαφέρεται «να κάνει κάτι» (π.χ. να γράψει μια επιστολή στον δήμο ζητώντας περισσότερη βοήθεια από την κυβέρνηση για τα παιδιά που ενηλικιώνονται και αποχωρούν από δομές παιδικής προστασίας (ΑεΦ), υποβάλλοντας κάποια επίσημη καταγγελία σε έναν οργανισμό κτλ.) και θα εξετάσουν τα δύο βασικά νομικά έγγραφα που θα χρησιμοποιηθούν για την υποβολή της επίσημης δήλωσης. Μετά από αυτό, θα διεξαχθεί μια σύντομη από κοινού προφορική αξιολόγηση της ικανοποίησης και της μάθησης («Τι μάθαμε σήμερα», – «Μου άρεσε αυτό»; Γιατί; – «Ποιες ήταν οι βασικές μου δυσκολίες;» κτλ.)
- Πώς να δημιουργήσω αποτελεσματικά (αν-)επίσημα δίκτυα
Αιτιολόγηση: Η δημιουργία και ανάπτυξη (αν-)επίσημων δικτύων αποτελεί μια μακροπρόθεσμη διαδικασία, η οποία δεν είναι εύκολη για τα παιδιά που ζουν αρκετό διάστημα στο σύστημα φροντίδας. Σε προηγούμενες συναντήσεις ο καθοδηγούμενος (δραστηριότητες καθοδήγησης που εστιάζουν στην κοινοτική συμμετοχή, στην επικοινωνία και στις διαπροσωπικές σχέσεις) ήδη έχει αναλύσει/προβληματιστεί και ορίσει μερικούς στόχους/ενέργειες για αυτό το ζήτημα. Συνεπώς, το πρώτο τμήμα αυτής της δραστηριότητας είναι η αξιολόγηση το τι έχει γίνει στην πραγματικότητα, τι δεν έχει γίνει και γιατί, σημαντικές δυσκολίες και κατορθώματα. Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα πρέπει να αναθεωρηθεί αυτό το τμήμα του σχεδίου δράσης. Εάν χρειαστεί, μπορεί να γίνει προσομοίωση της δημιουργίας δικτύων (π.χ. πώς να επικοινωνήσετε και να καλλιεργήσετε μια θετική σχέση με τον ιδιοκτήτη του σπιτιού, πώς να δημιουργήσετε και να αναπτύξετε φιλίες με ανθρώπους από το γυμναστήριο, κλπ.).